Η Ιστορία μας
Ο Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης ιδρύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1890 στη Σμύρνη (επί οθωμανικής αυτοκρατορίας) αποτελώντας την πρώτη ελληνική ποδοσφαιρική ομάδα που δημιουργήθηκε. Το τμήμα ποδοσφαίρου, του Πανιωνίου, που σχηματίστηκε επί οργανωμένης βάσης το 1895, αποτελεί την αρχαιότερη και ιστορικότερη εν ενεργεία ποδοσφαιρική ομάδα της Ελλάδας. Από τις πολλές διακρίσεις του ξεχωρίζουν 2 Κύπελλα Ελλάδος (1979, 1998) και 1 Βαλκανικό Κύπελλο (1971) Από την αγωνιστική περίοδο 2024–2025 το ανδρικό τμήμα ποδοσφαίρου του Γ.Σ. Πανιωνίου Σμύρνης αγωνίζεται στο δεύτερο τη τάξει πρωτάθλημα της Α2 Εθνικής Κατηγορίας (Super League 2), με την επωνυμία «Πανιώνιος Ιστορικός Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία» και με τον διακριτικό τίτλο «Πανιώνιος Ι.Γ.Σ.Σ. Π.Α.Ε.».[2] Χρησιμοποιεί ως αγωνιστική έδρα το ιδιόκτητο Στάδιο Νέας Σμύρνης το οποίο έχει χωρητικότητα 11.700 θέσεων. Σε εφημερίδες της πόλης αναφέρονται στο διάστημα 1890-1893 ποδοσφαιρικοί αγώνες των μελών του μουσικογυμναστικού σωματείου Ορφεύς Σμύρνης μεταξύ τους, με ομάδες ναυτών σε ξένα εμπορικά και πολεμικά πλοία και με συλλόγους αλλοδαπών κατοίκων (Football Club Smyrna, Bournobat JAA). Το άθλημα στη Σμύρνη το «διέδωσαν» Άγγλοι, οι οποίοι διέμεναν κυρίως στη συνοικία του Μπουρνόβα.
PANIONIOS FC CREST HISTORY
1890
1895 - 1898
Στις 14 Σεπτεμβρίου 1890, μια παρέα φιλόμουσων Σμυρνιών πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση ενός συλλόγου που έμελλε να διαμορφώσει την πορεία του ελληνικού αθλητισμού.
Ο Πανιώνιος κλείνει σήμερα 134 χρόνια ζωής. Ο Πανιώνιος, ο οποίος άρχιζε τη δράση του στις 14 Σεπτεμβρίου 1890 στη Σμύρνη, δεν έχει ανάγκη να μπει σε τέτοια διαδικασία. Όχι επειδή δεν έχει τίτλους να επιδείξει – έχει, άσχετα αν δεν συγκρίνονται σε αριθμό με τα πιο δημοφιλή σωματεία – αλλά επειδή η συμβολή του στη θεμελίωση του οικοδομήματος που ονομάζεται «ελληνικός αθλητισμός» είναι καθοριστική.
Η πρωτοβουλία που πήρε σαν σήμερα πριν από 134 χρόνια μια παρέα φιλόμουσων Σμυρνιών με επικεφαλής τον Νικία Τζέτζο, για την ίδρυση ενός μουσικογυμναστικού συλλόγου, του Ορφέα, αποδείχθηκε κομβικής σημασίας για τον ελληνικό αθλητισμό που τότε βρισκόταν στα σπάργανα.
Ο νέος σύλλογος έκανε από νωρίς αισθητή την παρουσία του στις πρώτες πανελλήνιας εμβέλειας διοργανώσεις, όπως τα Τήνια του 1895. Αν και από το 1893 κάποια μέλη του είχαν διαφωνήσει με την κατεύθυνση δημιουργώντας ένα νέο σωματείο επικεντρωμένο στον αθλητισμό, το Γυμνάσιο, δεν άργησε να έρθει η επανένωση, τον Οκτώβριο το 1898.
Ο Πανιώνιος, όπως ονομάστηκε ο επανενωμένος σύλλογος, ανέπτυξε δράσεις πρωτοποριακές για την εποχή. Οι ιθύνοντες του Γυμνασίου είχαν καθιερώσει από το 1896 τη διεξαγωγή των Δημόσιων Αγώνων, οι οποίοι γρήγορα ονομάστηκαν από τον Τύπο και τους φιλάθλους «Πανιώνιοι» (προαναγγέλλοντας και την ονομασία που θα έπαιρνε αργότερα ο σύλλογος). Το Γυμνάσιο ήταν ένα από τα σωματεία που υπέγραψαν και την ιδρυτική διακήρυξη του ΣΕΑΓΣ (νυν ΣΕΓΑΣ) το 1897.
1895 - 1898
Ο νέος σύλλογος έκανε από νωρίς αισθητή την παρουσία του στις πρώτες πανελλήνιας εμβέλειας διοργανώσεις, όπως τα Τήνια του 1895. Αν και από το 1893 κάποια μέλη του είχαν διαφωνήσει με την κατεύθυνση δημιουργώντας ένα νέο σωματείο επικεντρωμένο στον αθλητισμό, το Γυμνάσιο, δεν άργησε να έρθει η επανένωση, τον Οκτώβριο το 1898.
Ο Πανιώνιος, όπως ονομάστηκε ο επανενωμένος σύλλογος, ανέπτυξε δράσεις πρωτοποριακές για την εποχή. Οι ιθύνοντες του Γυμνασίου είχαν καθιερώσει από το 1896 τη διεξαγωγή των Δημόσιων Αγώνων, οι οποίοι γρήγορα ονομάστηκαν από τον Τύπο και τους φιλάθλους «Πανιώνιοι» (προαναγγέλλοντας και την ονομασία που θα έπαιρνε αργότερα ο σύλλογος). Το Γυμνάσιο ήταν ένα από τα σωματεία που υπέγραψαν και την ιδρυτική διακήρυξη του ΣΕΑΓΣ (νυν ΣΕΓΑΣ) το 1897.
Χάρη στη διορατικότητα χαρισματικών ανθρώπων όπως ο Δημητρός Δάλλας, ο Πανιώνιος κατάφερε από τα πρώτα χρόνια της δράσης του να αφήσει το αποτύπωμά του στο αθλητικό στερέωμα. Η θέσπιση των Σχολικών Αγώνων, το 1901, έστρεψε εκατοντάδες μαθητές απ’ την ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης προς τον αθλητισμό.
Ακολούθησε η ίδρυση της Σχολής Γυμναστών, στην οποία δίδασκαν διακεκριμένοι διπλωματούχοι της γυμναστικής σχολής. Οι Πανιώνιοι Αγώνες – οι οποίοι αφορούσαν κυρίως τον στίβο – προσέλκυαν τους κορυφαίους αθλητές της μητροπολιτικής Ελλάδας, όπως ο Κωστής Τσικλητήρας.
Η κοσμοπολίτικη αύρα της Σμύρνης, καθώς και η συμμετοχή Φραγκολεβαντίνων αλλά και Τούρκων αθλητών, έδωσε στη διοργάνωση ξεχωριστό κύρος, που συχνά ξεπερνούσε εκείνο των Πανελλήνιων Αγώνων που διοργάνωνε ο ΣΕΑΓΣ.
1912- 1923
Με την ανέγερση του ιδιόκτητου σταδίου του στην περιοχή της Πούντας, το 1912, για την οποία όφειλε πολλά στον Μητροπολίτη Σμύρνης, Χρυσόστομο, ο Πανιώνιος γιγαντώνεται σε σύγκριση με τον συμπολίτη του και εξίσου δραστήριο Απόλλωνα. Οι Πανιώνιοι Αγώνες αποτελούν πόλο έλξης για τους Σμυρνιούς της υψηλής κοινωνίας, ενώ ο σύλλογος αρχίζει να καλλιεργεί όλο και περισσότερα αθλήματα, επεκτείνοντας τους ορίζοντές του.
Ούτε η Καταστροφή της Σμύρνης, το 1922, η οποία έσβησε βίαια τα όνειρα της ένωσης με την Ελλάδα, στάθηκε αρκετή για να διακόψει τη δράση του Πανιωνίου, ο οποίος θρήνησε 23 διακεκριμένους αθλητές του – ανάμεσά τους κι ο πρωταθλητής του στίβου, Νικόλαος Ανδρεαδάκης. Ο Δάλλας, ο οποίος είχε εκλεγεί στη θέση του προέδρου από το 1915, βρήκε στέγη σε ένα καμαράκι του Παναθηναϊκού Σταδίου και άρχισε να αναζητά τους αθλητές του ανάμεσα στις σκηνές των προσφύγων. Βρήκε αρκετούς, με προεξέχοντες τους πρωταθλητές Παναγιώτη Ρετέλλα και Δημητρό Καραμπάτη και τον Νοέμβριο του 1922, μόλις δύο μήνες μετά τον ξεριζωμό, πέτυχε την επανασύσταση του Πανιωνίου στην Αθήνα. Η διοργάνωση των Πανιώνιων Αγώνων στο Καλλιμάρμαρο, το καλοκαίρι του 1923, ήρθε ως επιβεβαίωση της ξακουστής (και αντιγραμμένης από πολλούς) ρήσης του.
1926
Ο Πανιώνιος όχι μόνο είχε επιβιώσει, αλλά συνέχισε να διαμορφώνει τις εξελίξεις στον ελληνικό αθλητισμό. Με δική του πρωτοβουλία διοργανώθηκαν τα πρώτα πρωταθλήματα βόλεϊ, άθλημα που καλλιεργούσε από το 1919 στη Σμύρνη συναγωνιζόμενος τουρκικές και βρετανικές ομάδες. Το 1926 ο Δάλλας προχώρησε στη σύσταση τμήματος αθλητισμού γυναικών, εμπνευσμένος από τη γνωριμία του με τη Γαλλίδα, Αλίς Μιλιά.
Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους διοργάνωσε στο Παναθηναϊκό Στάδιο τους πρώτους Αγώνες Αθλητριών, οι οποίοι για μερικά χρόνια λειτουργούσαν ως το αντίστοιχο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Η Σοφία Μπεναρδή, η Λιλή Καραμπάτη, η Λάουρα Μπαχώμη, είχαν διακριθεί σ’ εκείνη την ιστορική πρώτη διοργάνωση του 1926, που έδωσε κίνητρο σε όλο και περισσότερες Ελληνίδες των γενιών που ακολούθησαν να στραφούν προς τον αθλητισμό.
ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ ΜΕ
ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ
Ο ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ
ΠΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ
